zondag 22 april 2012

Verdwijnen er wel of geen kernen in Overijssel?

Nutter is één van de 22 bedreigde kernen in Overijssel op de rode lijst van Plaatsengids.

Er was een mini-hype in het Overijssels nieuws deze week. De Plaatsengids publiceerde een rode lijst van verdwijnende kernen in Nederland. Hierop staan 22 Overijsselse kernen. De criteria om op de lijst te komen zijn o.a. het ontbreken van plaatsnaamborden en het niet meer in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG) of in atlassen voorkomen.

De lijst omvat meer dan driehonderd namen van kernen in Nederland en bracht in diverse media en ook in Overijssel commotie teweeg. RTVOost pakte het bericht op en via camera en microfoon gingen voorzitter Anton Bosch van de Overijsselse Vereniging van Kleine Kernen (OVKK) en Martin Stevens, medewerker van Plaatsengids met elkaar in debat. De voorzitter vond dat de rode lijst de prullenbak in kon. Volgens hem bruist het in de kernen die op de lijst voorkomen juist van de activiteiten. En dat is volgens hem het belangrijkste criterium om vast te stellen of een kern een eigen identiteit bezit.

Plaatsengids is een prachtig initiatief van oprichter Frank van den Hoven en kent een aantal enthousiaste medewerkers. Er staan al meer dan 6000 plaatsen, gehuchten en buurtschappen in tekst en beeld gedetailleerd beschreven op de website, die wil uitgroeien tot het ‘ultieme topografische, cultuurhistorische en toeristische internetportaal over Nederland’.

De helft van de buurtschappen in ons land mist nog eigen plaatsnaamborden. Om dit kenmerk van identiteit te stimuleren, heeft Plaatsengids tegelijk met het publiceren van de rode lijst afgelopen donderdag een Plaatsnaambord Award ingesteld.

1 opmerking:

Frank van den Hoven zei

Als redacteur ben ik erg kritisch in formuleringen, omdat je maar zo een misverstand aan je broek hebt hangen wat op een verkeerde manier uit de hand loopt. Eén verkeerd woordje kan een groot verschil maken. Zo blijkt ook hier maar weer. Het is namelijk geen Rode Lijst van Verdwíjnende Plaatsen, maar van Bedréigde Plaatsen. En dat is iets heel anders. Want (dreigende) verdwijning is namelijk slechts 1 van de 7 categorieën op de lijst. Jammer dat RTV Oost dat niet goed heeft geïnterpreteerd en daarmee onterechte commotie en onrust creëert bij de plaats(en) in kwestie.

Bij bijv. Nutter is ons statement (zie de Rode Lijst) dat de toenmalige gemeente Denekamp o.a. Nutter (en Oud-Ootmarsum en Agelo etc. etc.) als formele woonplaats heeft aangemeld bij PTT, en dat zij daarmee een eigen plaatsnaam (en dús eigen postcode, dat is immers aan elkaar gekoppeld in dat systeem) hebben gekregen in het destijds nieuwe postcodesysteem van 4 cijfers zoals wij dat nu al 34 jaar kennen. Hun adres-plaatsnaam is dus Nutter (en niet Denekamp, zoals veel gemeenten elders in het land - en ook elders in Twente - hun buurtschappen en soms zelfs dorpen gemakshalve wél qua postadres onder de hoofdplaats hebben 'weggemoffeld'!). Daarmee is Nutter ook een woonplaats in de in 2009 opgezette gemeentelijke Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG), want die heeft qua plaatsnamen het postcodeboek van 1978 aangehouden. Allemaal tijd, geld en moeite dus, omdat men Nutter als plaatsnaam 'op de kaart' wilde hebben. Wat ons betreft terecht, want een buurtschap, hoe klein ook, is óók een (woon)plaats met een eigen identiteit. Dat is één van de elementen die wij met de Rode Lijst en met Plaatsengids.nl in bredere zin onder de aandacht willen brengen van publiek en politiek.

Verder is Nutter een toeristisch en idyllisch plaatsje met campings, restaurants, bosrijk gebied waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen e.d. Het wil dus óók toeristisch 'op de kaart', nota bene als klap op de vuurpijl ook nog eens gelegen in het Nationaal Landschap Noordoost Twente, wat de regio (terecht) aan het promoten is als aantrekkelijk gebied voor kleinschalig toerisme.

Nou daar wil ik weleens heen denk je dan. In de buurt staan fietsrichtingbordjes "Nutter 1km". Vol verwachting klopt je hart en je fietst/wandelt door. Na 1 km blijken er helemaal geen plaatsnaambordjes te staan! Dus moet je maar gokken wanneer je in Nutter bent aangekomen, én er weer uit gaat. En dát vinden wij gezien alle bovengenoemde argumenten onbegrijpelijk. Je verdwijnt ter plekke als plaatsnaam dus visueel 'van de kaart' omdat een passant niet kan ruiken dat ie in Nutter is aangekomen. En als inwoner zie je visueel niet dat je in je eigen woonplaats aankomt. Nu lijken het ter plekke 'zomaar' een handvol boerderijen ergens in het buitengebied van Ootmarsum, zonder eigen identiteit. Wat ons betreft een onnodige laksheid en ontkenning van - en gebrek aan respect voor - de identiteit van het plaatsje én haar inwoners. En óók uit cultuurhistorisch en toeristisch oogpunt een gemiste kans. Waarom hebben buur-buurtschappen Oud-Ootmarsum en (Groot en Klein) Agelo wél plaatsnaamborden en Nutter niet? Wij zien daar de ratio niet van. Bedreiging van de identiteit dus en niet van de fysieke plaats als zodanig. Dat is alles.

Zo ingewikkeld is het allemaal niet. Een plaatsnaambordje kost je (de gemeente) de kop niet. Die paar euro voor een paar plaatsnaambordjes is vast nog wel ruimte voor in het miljoenenbudget voor de promotie van Noordoost Twente / Landgoed Twente, zou je denken (hetzelfde geldt overigens voor de nabijgelegen buurtschap Hezingen gem. Tubbergen). Dát is het enige statement dat wij in het geval van het bruisende buurtschapje Nutter willen maken. Juist om dit levendige plaatsje op de kaart te hóuden en de erkenning te geven waar ze, net als hun buur-buurtschappen Oud-Ootmarsum en (Groot en Klein) Agelo, gewoon recht op hebben. Waarvan akte.